Dua ve Duacı (Dua Üzerine)

ua etmenin mental sağlığına iyi geldiğini söyleyen birçok çalışma var. Ben sadece bunlardan birinden bir alıntı yapacağım: “Beklendiği gibi, şikayet, konuşma dili ve meditasyon dualarının Tanrı aracılı kontrol aracılığıyla ruh sağlığı üzerindeki dolaylı ilişkileri anlamlı ve pozitifti ve bu da aracılığa işaret ediyordu. Meditasyon duasının ruh sağlığı ile doğrudan ilişkisi dolaylı ilişki kontrol edildiğinde anlamlı olmadığından, bunun Tanrı aracılı kontrol tarafından tamamen aracılık edildiği düşünülmektedir (Zhao, vd. 2010). (...) Konuşma dili ve düşünceli dua, hepsi olumlu bir şekilde ilişkilendirildi.” Bu dipnotlarda geçen ilgili çalışmanın sonuç bölümünden bir kısım. Bilim bunu söylüyor; dua veya ibadet etmek bizi rahatlatıyor. Benim de ilk argümanım budur.

   Konu üzerine ikinci argümanım Tanrı yoksa veya varsa ve dualarımızı kabul etmese bile dualarımızın boşa gitmeyeceğidir ve son argümanımsa duanın yalnız ve yalnızca tanrıya edilmesi gerektiğidir. Ben ilk argümanımı bilimsel bir çalışmayla temellendirdim ve diğer argümanlarımı ilk argümanımı da kullanarak temellendirmek isterim.

    Bu noktada iki ihtimal ortaya çıkar; ya Tanrı vardır ya Tanrı yoktur. Tanrı varsa duamızı ya kabul eder ya da reddeder. Kabul ederse zaten bizi ödüllendirmiştir. Reddederse de bu noktada “teselli” adını verdiğim bir kavram ortaya koyuyorum. Teselli şunu söyler; Tanrı sana bir şeyi vermediyse ya senden razıdır ya da değildir. Senden razıysa ya senin kötülüğünü istemediğinden bunu yapmıştır (bu bir ödüldür) ya da yeterince çaba göstermediğinden sana bunu vermemiş ve adil davranmıştır böylece sana ders vermek istemiştir (bu da bir ödüldür). Eğer Tanrı senden razı değilse ya günahkarsındır ve seni cezalandırmıştır (bu tanrının merhametsiz olduğunu göstermez, senin kötü biri olduğunu ve hak ettiğini bulduğunu gösterir) ya da yeterince emek vermemişsindir ve Tanrı sana senden razı olmadığı halde inayet (iyilik) göstermek amacıyla ders vermiştir. Tanrı her halükarda dua edeni ödüllendirir, bu ödüllerin derecesi az veya çok olsa bile.

   Peki ya Tanrı yoksa? O zaman dualarımız boşa mı gider? Cevap hayır, ne kadar bir cevap alamayacak olsak da bu bizi mental olarak rahatlatan ve bize mutluluk veren bir aktivite. Hayatın amacı da nihai mutluluksa (bunu diğer denemeleri bizde temellendireceğiz) o halde dua etmek her zaman kendimiz için bir ödüldür.

   Dua kendini kandırmak değildir, dua insanlara minnet etmemek, her şeyi kendinden ve sana senin yaptığının karşılığını verecek yüce tanrıdan beklemektir. İnsanlardan bir şey beklerseniz onların değirmen suyunu döndürdüğünüz kadar size verirler, kaz gelecek yerden tavuğu esirgemezler. Ama Tanrı öyle değildir, sana iki gözünü bedelsiz veren ve bunu okumanı nasip edendir. Seni her an tekrar mevcud eden ve bunu karşılıksız yapan O’dur. O halde onun haricindekilere dua etmek mantıksız olacaktır.

   Allah Kur’an-ı Kerim’de biz Müslümanlara bazı dualar öğretirken bunu bekler bizden. Fatiha 5’de şu söylenir: “ Rabbimiz! Sadece sana kulluk eder ve sadece senden yardım isteriz.” İşte bir müslüman veya bir teistin nihai çizgisi kanımca bu olmalıdır. Duayla...

 1-Jeppsen, Benjamin, Patrick Pössel, Stephanie Winkeljohn Black, Annie Bjerg and Don Wooldridge.

"Closeness and Control: Exploring the Relationship Between Prayer and Mental Health." 2015. Counseling and Values 60(2): 164-185.